De psychologische veiligheid paradox: kan te veel schadelijk zijn?

Door Annemarie Vast 

Psychologische veiligheid heeft de afgelopen jaren veel aandacht gekregen, omdat het zou leiden tot verbeterde teamprestaties en meer werkplezier. Google noemt het een cruciale factor voor een goed functionerend team. Maar de vraag rijst of er ook zoiets bestaat als te veel psychologische veiligheid. Is er sprake van het TMGT-effect (too-much-of-a-good-thing-effect); een fenomeen dat suggereert dat er een kantelpunt bestaat waarop iets goeds niet langer een positief effect heeft, maar zelfs schadelijk kan zijn (zie afbeelding hieronder).

Laten we beginnen met de disclaimer dat hier nog weinig onderzoek naar is gedaan. Het beperkte onderzoek dat er is gedaan, bevestigt wel het idee dat te veel onderling vertrouwen en veiligheid risico's met zich meebrengen. Eén van de bevindingen is dat een hoog niveau van onderling vertrouwen kan leiden tot lagere teamprestaties. Doordat iedereen ervan uitgaat dat de ander zijn werk goed doet, maar dit niet controleert, kan de kwaliteit van het geleverde werk afnemen. Dit risico ontstaat met name binnen zelfstandig werkende teams, waar doorgaans minder monitoring plaatsvindt.

Hoewel vertrouwen een groot goed is, is het dus aan te raden om een vinger aan de pols te houden. Hoe je dit kunt aanpakken?

1. Bouw regelmatige evaluatiemomenten in
Bijvoorbeeld door je teamleden feedback te laten verzamelen onder cliënten of collega’s. En vertrouw er niet simpelweg op dat de feedback ter harte wordt genomen, maar ga met elkaar in gesprek zodat je samen kunt kijken wat je kunt leren van de feedback. Dit kun je zowel op individueel niveau als op teamniveau organiseren.

2. Zorg voor duidelijke afspraken: wat mag je van elkaar verwachten?
Als goed is afgesproken welke doelen je als team nastreeft en welke bijdrage iedereen daaraan levert, wordt het aanspreken op niet behaalde resultaten ook eenvoudiger. Dit kan bijvoorbeeld de vorm krijgen van een helder functieprofiel waarin ook resultaten en prestatie-indicatoren verwerkt zijn. De kans dat iemand jouw feedback ‘te persoonlijk opvat’ als je teruggrijpt op gemaakte afspraken, wordt vele malen kleiner.

3. Organiseer intervisiebijeenkomsten
Tijdens intervisie is er ruimte om lastige casussen met elkaar te bespreken. Door ervaringen uit te wisselen en constructief met elkaar mee te denken over hoe je in je werk bepaalde dingen aanpakt, kun je leren van elkaars fouten. Naast het leereffect zorgt intervisie ook voor meer onderlinge verbinding en openheid. 

P.S. Hebben jullie niets te bespreken bij de intervisie? Concludeer dan niet te snel dat alles wel goed gaat. Immers, bij goed functionerende teams komen juist méér fouten aan het licht.

Ben je benieuwd hoe je hier praktisch invulling aan kunt geven binnen jouw organisatie? Neem dan eens contact met ons op. We denken graag met je mee!

Ontvang je de MCG-nieuwsbrief nog niet en wil je deze voortaan direct in je inbox ontvangen?
 Klik hier om je in te schrijven